Genel Haciz Yolu İle Takip Nedir?
Genel haciz yoluyla takip, para ve teminat alacakları için başvurulabilen ve takibin başlaması için herhangi bir belgeye ya da ispat aracına gereksinim olmayan ilamsız takip yoludur.
Genel haciz yoluyla takip, genel (umumi) bir takip yoludur. Bu nedenle öteki koşulları taşımak kaydıyla;
- Kambiyo Senedine
- İlama
- İlam Niteliğinde Bir Belgeye
Bağlı alacak için de eğer istenirse bu belgelere özgü takip yollarına değil de doğrudan genel haciz yoluyla takibe başvurulabilir. Ancak kambiyo senedine, ilama ya da ilam niteliğinde belgeye bağlı olmayan veya rehinle de güvence altına alınmayan para ve teminat alacakları için başvurulacak tek yol, genel haciz yoluyla takiptir.
NOT: Genel haciz yoluyla takibe başvurabilmek için alacağın mutlaka belgeye (senede) bağlı olması gerekmez. Elinde hiçbir belge bulunmayan kişiler de bu yola başvurabilir.
KOŞULLARI
A. Takip Konusunun Para Ya Da Teminat Alacağı Olması
Genel haciz yoluyla takip yolu, yalnızca para ve teminat alacakları için öngörülmüştür. (İİY m.42/1)
PARA VE TEMİNAT ALACAKLARI DIŞINDAKİ ALACAKLAR İÇİN GENEL HACİZ YOLUYLA TAKİP YAPILAMAZ. Bu alacaklar için ilamlı icra yoluyla takip yapmak gerekir.
1-) PARA ALACAKLARI
Para alacağından anlaşılması gereken, özel hukuk ilişkilerinden doğan para alacaklarıdır. Kamu hukukundan kaynaklanan adli para cezası, idari para cezası, vergi cezası gibi kamu alacakları için genel haciz yoluna başvurulamaz. Ancak Devletin sözleşmeden veya haksız eylemden doğan alacakları için İİY hükümlerine göre takip yapılabilir. Paradan anlaşılması gereken ise kural olarak dolaşımda olan Türk parasıdır. Alacaklı yabancı para üzerinde takip talebinde bulunamaz. Başka bir deyişle, icra takibinde yabancı paranın aynen tahsili istenemez. Yabancı paranın Türk parasına çevrilmesi zorunludur. Yabancı para alacağı üzerinden takip yapabilmek için alacağın hangi tarihteki kur üzerinden istenildiğinin belirtilmesi gerekir. Çeviride Merkez Bankası’nın efektif satış kurunun esas alınması gerekir.
NOT: Altın veya gümüş para, herhangi bir kıymetli mal hükmünde olduğundan, bu alacaklar için genel haciz yoluyla takip yapılamaz. İlamlı İcra yoluna başvurmak gerekir.
Her türlü para alacağı için genel haciz yoluyla takip yapılması mümkündür. Para alacağının kaynağı önemli değildir.
2-) TEMİNAT ALACAĞI
Doğmuş ya da doğacak bir alacak için teminat verilmesine ilişkin istemlere teminat alacağı denir. Teminat alacakları, kaynağı bakımından yasadan, mahkeme kararından ve sözleşmeden doğan teminat alacakları olmak üzere üçe ayrılır.
Teminat gösterme borcunun konusunu, bir miktar paranın güvence olarak gösterilmesi, borç için kefil gösterilmesi veya bir malın rehnedilmesi oluşturabilir.
Bir hukuksal ilişkiden dolayı teminat gösterme borcu altına giren teminat borçlusu, bu teminatı göstermezse alacaklı onu teminat göstermeye zorlamak için genel haciz yoluyla takip yapabilir. Borçluya karşı, takip yaparak değil de dava açarak teminat isteminde bulunulmasına depo davası denmektedir.
B. Alacağın Rehinle Güvence Altına Alınmamış Olması
Genel haciz yoluyla takip yapabilmek için, alacağın rehinle güvence altına alınmamış olması gerekir. Rehinle güvence altına alınmayan alacaklara adi alacaklar denildiği için genel haciz yoluyla takibe adi haciz yoluyla takip de denilmektedir. Alacağı rehinle güvence altına alınmış bir alacaklı, kural olarak, genel haciz yoluyla takibe başvuramaz. Zira bu alacaklı, alacağını öncelikle rehin konusu şeyden almak zorundadır. Buna, önceden rehne başvurma zorunluluğu denilmektedir.
NOT: Alacağı rehinle güvence altına alınmış bir alacaklı, rehnin paraya çevrilmesi sonucunda alacağının tamamını tahsil edemezse, tahsil edilmeyen kısım için genel haciz yoluna başvurulabilir.
Genel haciz yoluyla takip işlemi ve süreç hakkında yaşadığınız problemler için Alanya İcra ve İflas Hukuku bölümümüz ile iletişime geçerek avukatlık ve danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.